Ombudsman dwingt EU-top interne documenten vrij te geven over lobby-invloed
De Europese Ombudsman, Emily O’Reilly, heeft de Europese Commissie op de vingers getikt, omdat bepaalde documenten nog steeds niet zijn vrijgegeven. Een conservatieve denktank had een openbaarmakingsverzoek ingediend, omdat men graag wilde weten welke invloed lobbyisten hadden bij de totstandkoming van de veelbesproken EU-natuurherstelwet. Maar de Commissie miste de deadline hiervoor, en dus spreekt de Ombudsman nu van 'wanbeheer' bij de EU-top.
Op 29 april miste de Europese Commissie een deadline voor een openbaarmakingsverzoek over over de consultatieperiode van de veelbesproken natuurherstelwet. Het verzoek was ingediend door de conservatieve denktank MCC Brussels. De denktank wilde inzicht krijgen in de documenten die betrekking hadden op de consultatieperiode, waarin belanghebbenden zoals de private sector en ngo's hun input konden geven op het wetsvoorstel.
De Europese Commissie weigerde echter de documenten vrij te geven, met als argument dat openbaarmaking 'ernstige schade' zou toebrengen aan het lopende besluitvormingsproces en 'onnodige misverstanden' zou veroorzaken. Ombudsman O’Reilly wijst dit excuus van de hand en oordeelt dat dit neerkomt op 'wanbeheer'.
In haar voorlopige uitspraak, gedateerd 10 juli en openbaar gemaakt op 2 augustus, stelt de Ombudsman dat wetgevingsdocumenten altijd openbaar moeten worden gemaakt, ongeacht het stadium van het wetgevingsproces. Ze verwijst hierbij naar het Europees Hof van Justitie, dat benadrukt dat belanghebbenden niet achter gesloten deuren invloed mogen uitoefenen op het besluitvormingsproces.
Hoewel de Ombudsman erkent dat er uitzonderingen kunnen zijn voor documenten met 'bijzonder gevoelige informatie', concludeert ze dat de betreffende documenten hier niet onder vallen. De Commissie wordt daarom bevolen de documenten zonder verdere vertraging vrij te geven.
Controverse rond de natuurherstelwet
De Natuurherstelwet is een veelbesproken EU-wet die eerder meerdere keren werd afgewezen door EU-instellingen, maar uiteindelijk in juni werd aangenomen. Dit gebeurde dankzij de steun van de Oostenrijkse minister van Milieu, die tegen de wensen van haar regering inging. De wet stelt dat minstens 20 procent van het grondgebied van de EU-lidstaten moet worden aangewezen als gereserveerde herstelgebieden en introduceert nieuwe groene reguleringen voor landgebruik.
Critici, waaronder de helft van de EU-lidstaten, vrezen dat de wet zal leiden tot een catastrofale afname van landbouwgrond en de voedselzekerheid van het continent in gevaar zal brengen. Het besluit van de Ombudsman en de daaropvolgende vrijgave van documenten werpt mogelijk nieuw licht op de invloed van milieu-NGO’s tijdens het consultatieproces en hoe hun standpunten de definitieve versie van de wet hebben beïnvloed.
Na het besluit van de Ombudsman heeft de Europese Commissie voldaan aan het decreet en de documenten vrijgegeven aan MCC Brussels. De denktank heeft aangekondigd dat zij hun bevindingen over de rol van ngo's in dit proces op een later moment openbaar zal maken.
John O’Brian, hoofd communicatie van MCC Brussels, reageerde op het besluit door te zeggen: “We moeten nog veel werk verzetten, maar ik denk dat de rol die NGO’s in het algemeen spelen in het EU-wetgevingsproces ongezond is. We gaan dit zeer nauwkeurig onderzoeken.”