Bij wat we de start kunnen noemen van de moderne Nederlandse democratie in de 60-er jaren van de negentiende eeuw, bestonden er geen partijen, laat staan partijdiscipline. Er werden vertegenwoordigers gekozen in kieskringen en iedere kandidaat moest op eigen kracht proberen een zetel in de 2e Kamer van de Staten Generaal te bemachtigen. In dat kiesstelsel, waar ik een groot voorstander van ben, had dus ieder Lid van de Tweede Kamer zelfstandig voldoende mandaat van de kiezers verkregen. Pas ná verkiezing en daadwerkelijke beëdiging in de Staten Generaal konden er zodoende politieke allianties gevormd worden.