Branded living: een voorteken van de cyberpunk dystopie
De recente aankondiging van een samenwerking tussen vastgoedontwikkelaar Binghatti en het luxe automerk Mercedes-Benz heeft geleid tot de lancering van een nieuw, opvallend residentieel gebouw in Dubai. De Mercedes-Benz Places, een toren van 341 meter hoog en 65 verdiepingen, zal 150 luxe woningen omvatten en vormt een nieuw icoon aan de steeds veranderende skyline van Dubai. Dit project lijkt op het eerste gezicht een luxe en vooruitstrevend concept, maar het belichaamt een verontrustende trend die we branded living kunnen noemen. Dit is een voorteken van de cyberpunk dystopie waar we in versneld tempo naar onderweg zijn.
Branded living verwijst naar het concept waarbij bekende merken, vaak luxe en prestigieus, hun naam en esthetiek lenen aan woonprojecten. Dit leidt tot gebouwen die niet alleen architectonisch indrukwekkend zijn, maar ook volledig geïntegreerd zijn met de identiteit van het merk. Voorbeelden hiervan zijn de Porsche Design Towers in Miami en nu de Mercedes-Benz Places in Dubai. Deze ontwikkelingen bieden niet alleen een hoog niveau van comfort en luxe, maar ook geavanceerde technologieën zoals AI-gestuurde huishoudsystemen.
De trend van branded living roept bij mij serieuze zorgen op. Niet alleen omdat het de kloof tussen rijk en arm verder vergroot, maar vooral vanwege de diepe impact die het heeft op onze stedelijke omgevingen en gemeenschappen. Deze ontwikkelingen zijn namelijk meer dan alleen luxe appartementen; ze zijn symbolen van een wereld waarin bedrijven steeds meer invloed krijgen over onze leefruimtes en culturele identiteit.
Eén van de grootste problemen met branded living is de corporatisering van woonruimtes. Het idee dat woonruimtes worden ontworpen en beheerd door grote merken leidt tot een verdere privatisering van publieke ruimtes. In plaats van gemeenschapsgericht te zijn, worden deze ruimtes gecontroleerd door bedrijven die hun eigen belangen nastreven, vaak ten koste van de gemeenschap. Deze woonprojecten, met hun eigen restaurants, lounges, en wellness zones, creëren een enclave van exclusiviteit die de sociale cohesie ondermijnt.
Daarnaast leidt branded living tot een verlies van cultuur en identiteit. Steden beginnen steeds meer te lijken op het product van merken in plaats van op gemeenschappen met een eigen unieke cultuur en geschiedenis. De esthetiek en waarden van bedrijven zoals Mercedes-Benz of Porsche worden dominant, waardoor lokale cultuur en erfgoed naar de achtergrond verdwijnen. Wat betekent het voor de ziel van een stad als haar belangrijkste kenmerken bestaan uit de stijlelementen van luxe automerken?
Onderzoek toont aan dat dergelijke ontwikkelingen bijdragen aan een verergering van sociale ongelijkheid. Terwijl een kleine elite kan genieten van ongekende luxe, worden de armen verder gemarginaliseerd en uit stedelijke gebieden verdreven. In een stad als Dubai, waar rijkdom en armoede al scherp tegenover elkaar staan, zullen deze ontwikkelingen de segregatie alleen maar versterken. Het is een zorgwekkende trend die we ook in andere grote steden beginnen te zien.
En dan is er nog een wrang detail: de arbeidsomstandigheden van de mensen die deze luxe torens bouwen. Er zijn talloze berichten over arbeidsmigranten in Dubai die onder omstandigheden werken die doen denken aan moderne slavernij. Deze arbeiders, vaak afkomstig uit armere landen, werken onder zware omstandigheden en voor schandalig lage lonen, terwijl ze essentiële bijdragen leveren aan de bouw van deze prestigieuze projecten. De ironie is schrijnend: terwijl de rijken genieten van hun luxe penthouses, zijn het de uitgebuite arbeiders die deze wereld mogelijk maken.
Het is dus niet verwonderlijk dat deze branded living-concepten vaak worden aangehaald als voortekenen van een cyberpunk dystopie. In deze dystopie, zoals vaak afgebeeld in sciencefiction, zijn steden gigantische metropolen vol neonlichten, hoge gebouwen, en een duidelijke scheiding tussen de rijke elite en de rest van de bevolking. Terwijl we de toekomst van onze steden vormgeven, moeten we kritisch blijven over de implicaties van deze ontwikkelingen.
Branded living mag dan wel klinken als een luxe leven, maar het is een verontrustend fenomeen dat onze stedelijke omgeving op fundamentele manieren verandert. Het versterkt sociale ongelijkheid, leidt tot een verlies van cultuur en identiteit, en bevordert de corporatisering van onze leefruimtes. Als we niet oppassen, zouden we wel eens sneller dan we denken in een cyberpunk dystopie kunnen belanden.
Mirko Gerrits is fractievoorzitter van ZEE in Zandvoort, ondernemer en opiniemaker. Volg hem hier op X.