Reden van het spoedoverleg: het lukt de partijen al maanden niet om met een helder migratiebeleid te komen. Al maanden discussiëren partijen VVD, D66, CDA en CU over een pakket waarmee eindelijk controle moet komen op het punt van asiel en migratie. Zeker nu het land te maken heeft met een torenhoge instroom van 400.000 migranten in 2022.
Op tafel ligt nu een idee waarin asielzoekers worden ingedeeld in twee statussen, kansrijk en minder kansrijk. Dat zijn, naast extra grenstoezicht en het niet na vijf jaar automatisch permanent maken van een verblijfsvergunning grote discussiepunten.
D66 en CU zijn principieel tegen een stelsel met twee statussen voor asielzoekers. VVD en CDA willen vooral de instroom beperken en regels gelijktrekken met omringende EU-landen.
Na een nacht lang overleggen is de impasse nog niet doorbroken, donderdag worden de gesprekken voortgezet. Minister Hugo de Jonge meldt dat de gesprekken "taai" waren. Toch blijft hij optimistisch: "Het moet nog mogelijk zijn om in het het midden een redelijke weg te vinden."
Volgens D66- en CDA-ingewijden voelden de twee partijen zich door de VVD en Rutte voor het blok gezet. Rutte zou een groot pakket willen en heeft dat in duidelijke taal aan de andere partijen gemeld. D66 en CU zouden nog altijd het asielprobleem ontkennen. Donderdag zetten de gesprekken zich voort, maar er wordt niet uitgesloten dat de gesprekken ook nog in het weekend doorgaan.
'Laat ze opdonderen'
Hoewel het crisisberaad voorlopig onopgelost blijft, zijn rechtse politici en opiniemakers eensgezind. Zij hopen dat het kabinet-Rutte IV definitief zal klappen.
'Laten we eerlijk zijn, ze hebben de problemen zelf gecreëerd met hun zwakke beleid. Het is tijd om de stekker eruit te trekken en nieuwe verkiezingen uit te schrijven,' vindt BVNL-leider Wybren van Haga. Hierbij krijgt hij bijval van PVV-leider Geert Wilders: 'Alsjeblieft, laat ze opdonderen.'
Voormalig hoofdredacteur van De Telegraaf, Sjuul Paradijs, schrijft: 'Slecht kersen eten met de ChristenUnie die alles blokkeert op migratie.' Hij vermoedt dat er de ChristenUnie uit het kabinet zal stappen of dat er inderdaad nieuwe verkiezingen komen. Als dat laatste gebeurt, zal dat volgens Paradijs weinig rooskleurig zijn voor de VVD: 'De cCombinatie BBB + Omtzigt, inclusief CDA-achterban, is voor VVD nachtmerrie. En: populariteit Rutte tanende.'
Ongehoord Nieuws-presentatrice Raisa Blommestijn denkt op haar beurt dat het kabinet niet zal vallen. 'Een geknutselde kabinetscrisis moet de democratische illusie levend houden dat er naar het volk wordt geluisterd. Trap er niet in: het kabinet gaat niet vallen. De totale ontwrichting van ons land door massale import van migranten is en blijft gewoon staand beleid,' schrijft ze.
Tot slot wijst de rechtse VVD'er Reinier Geerligs erop dat zijn partij al eens eerder een kabinet heeft laten vallen na een crisisberaad. Dit gebeurde met het kabinet-Lubbers II in 1989 vanwege het reiskostenforfait. 'Een klein thema als je het vergelijkt met het huidige destructieve en ontwrichtende asielbeleid,' besluit hij. 'Ik wens deze fractie vrijdag veel wijsheid toe.'