CDA en CU willen dat belastingbetaler opdraait voor fatale 'inschattingsfout' Jetten met Gazprom-contracten

Nieuws 22 november 2022 3 minuten Marit Nubé
Rob Jetten

Eerder dit jaar wilde Energieminister Rob Jetten (D66) Nederlandse gemeenten dwingen om af te stappen van hun gascontracten met de Russische energieleverancier Gazprom. Tientallen gemeenten kwamen vervolgens voor torenhoge kosten te staan. Vorige week bleek echter dat Jetten hierin een fatale 'inschattingsfout' had gemakt, en dat de overstap niet had gehoeven. Het CDA en de ChristenUnie willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren. Naar verluidt is de schade al tientallen miljoenen euro's.

In april kondigde Jetten zijn plannen aan. Hij wilde 'niet langer de Russische staatskas spekken'. Daarom moesten gemeenten hun contract opzeggen bij het Russische staatsbedrijf Gazprom Energy. Maar al snel kwam er veel kritiek op de plannen. Zo bleek het dat zo'n opzegging miljoenen euro's per gemeente kon gaan kosten. De gemeente Utrecht, bijvoorbeeld, kostte het elf miljoen euro om een nieuw contract af te sluiten. 

Ook werd er getwijfeld aan de effectiviteit van de plannen. Als gemeenten hun contract opzeggen, moeten zij nieuw gas inkopen op de Europese markt. Maar dit gas is altijd nog deels Russisch, en de gasprijzen zijn inmiddels tien tot vijftien keer gestegen. Dit betekent dat er met een nieuw gascontract juist méér geld in de Russische staatskas komt. Jettens plannen bleken dus een averechts effect te hebben.

Kritiek uit kabinet en Tweede Kamer
Daarom schoof CDA-Kamerlid Henri Bontenbal eind augustus aan bij Nieuwsuur. Hij zei dat de minister 'deze route niet moet uitwandelen', en beter kon afzien van zijn plannen. Maar minister Jetten hield voet bij stuk: "Dat is een prijs die je moet betalen voor het niet langer vullen van de schatkist van een oorlogszuchtige dictator." Als gemeenten niet wilden meewerken aan de plannen, zag Jetten een mogelijkheid tot gevangenisstraf voor de verantwoordelijke burgemeesters en wethouders. Journalist Wierd Duk noemde dit idee 'tiranniek'.

Begin september werd bekend dat een kamermeerderheid niet meer achter Jettens plannen staat. Ook coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie zagen liever dat Jetten de plannen staakte. Hierin besloot Jetten mee te gaan: hij stopte met zijn gasplannen.

Compensatie voor gedupeerde gemeenten
Het CDA en de ChristenUnie kijken nu terug op de affaire. De gasplannen van Jetten blijken namelijk onnodig, meldt NOS. Vorige week werd namelijk bekend dat de Nederlandse gemeenten een contract hadden bij een Nederlandse dochteronderneming van Gazprom, dat op zijn beurt valt onder een Duitse dochteronderneming. Ondertussen is deze onderneming genationaliseerd door de Duitse staat. De plannen hiervoor waren al eerder bekend.

De Nederlandse gemeenten spekken dus niet de Russische staatskas, maar de Duitse. CU-Kamerlid Pieter Grinwis noemt dit "een inschattingsfout van Jetten". Hij zegt: "Er zat al helemaal geen Russisch tintje meer aan dat bedrijf en het gas van andere leveranciers kwam deels ook uit Rusland. Dus het was dubbel fout en gemeenten zijn op hoge kosten gejaagd."

Tientallen gemeenten zijn door Jettens plannen overgestapt op andere leveranciers. Ze kwamen met torenhoge kosten te staan. Nu heeft het kabinet weliswaar voor volgend jaar een tegemoetkoming aangekondigd voor de gedupeerde gemeenten, maar dit vinden het CDA en de ChristenUnie te weinig. De partijen willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren.

Kritische reacties
Vorige week werd er al kritisch gereageerd op het feit dat Gazprom onder de Duitse staat valt. Journalist Wierd Duk schreef: 'Jetten heeft aantal gemeentes dus enorm op kosten gejaagd omdat Nederland weer beste jongetje van de klas moest zijn.'

Het Haagse gemeenteraadslid Ralf Sluijs schreef: 'D66-minister Jetten maakt miljoenenfout waardoor gemeenten peperdure nieuwe gascontracten moesten afsluiten waar u thuis voor opdraait.'

Nu, met de aankondiging van CDA en CU, zijn er opnieuw kritische reacties. Hoogleraar Laurens Sloot vindt: 'Mag alle schade ook verhaald worden op Jetten en/of D66? Dit zijn de kosten van het aanstellen van niet gekwalificeerde mensen. Een vorm van onbehoorlijk bestuur wat mij betreft.' Tot slot reageert Jan Roos: 'Jetten = belastingbetaler. Dubbel genaaid dus.' 

Meerartikelen

Milei
Achtergronden

Wat Nederlandse beleidsmakers kunnen leren van Javier Milei: hoe de woningnood op te lossen

Argentinië heeft een aanzienlijke verandering in de woningmarkt ondergaan na de afschaffing van de huurprijsregulering door de libertaire president Javier Milei. Deze beleidswijziging heeft geleid tot een toename van het woningaanbod en een daling va

Immigratie
Nieuws

Vrees voor toename in asielinstroom Canarische Eilanden

De migratiedruk op de Canarische Eilanden blijft onverminderd hoog en de situatie lijkt in de komende weken verder te escaleren. Dit blijkt uit een intern rapport van de Guardia Civil, geraadpleegd door La Gaceta. Er wordt gewaarschuwd voor een aanzi

WEF
Achtergronden

Senator vreest voor WEF-dominante cultuur: 'Moderne slavernij'

In het Australische parlement heeft senator Malcolm Roberts een scherpe waarschuwing afgegeven over de toekomst die volgens hem dreigt onder het leiderschap van Klaus Schwab en zijn World Economic Forum (WEF). Volgens Roberts leidt het plan van de 'G

Walz
Achtergronden

VP-kandidaat Kamala Harris voerde wet in om tampons voor mannen-wc te verplichten

Minnesota's gouverneur, Tim Walz, heeft de afgelopen dagen veel kritiek gekregen nadat hij werd gekozen als running mate van vicepresident Kamala Harris. De kritiek is gericht op een wet die hij ondertekende, waarin staat dat openbare scholen in Minn

Trump
Nieuws

Wat zeggen peilingen over huidige strijd VS? Analist legt het uit

Donald Trump, de Republikeinse presidentskandidaat, is volgens CNN's hoofd peilingsanalist Harry Enten nog steeds "zeer actief" in de race voor het presidentschap, ondanks dat hij in de huidige peilingen achterligt op vicepresident Kamala Harris. Ent

Ministerie
Achtergronden

Nieuwe plannen Ministerie van Financiën zorgen voor onrust: dit is wat u moet weten

Oud-Kamerlid Wybren van Haga heeft scherpe kritiek geuit op plannen van het Ministerie van Financiën. In een document, geproduceerd door ambtenaren van het ministerie, worden voorstellen besproken die volgens Van Haga de financiële vrijheid van Neder

Faber
Nieuws

PVV-minister over groei overlastgevende asielzoekers: 'Keihard werken aan vrijheidsbeperkende opvang'

Het aantal asielzoekers dat ernstige overlast veroorzaakt, is het afgelopen jaar bijna verdubbeld. Dit heeft geleid tot een zorgwekkende verslechtering van de veiligheidssituatie in en rond het aanmeldcentrum in Ter Apel, zo blijkt uit recente rappor

Wilders Zelensky
Nieuws

PVV stelt Kamervragen over Oekraïense verdenking bij Nord Stream-sabotage

Drie PVV-Kamerleden dienen Kamervragen over het internationale aanhoudingsbevel tegen een Oekraïner inzake de Nord Stream-sabotage. Mocht Oekraïne inderdaad achter de aanslag zitten, dan wil de PVV weten of het kabinet de relatie met Oekraïne wil her

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Auto
Nieuws

Vier auto's uitgebrand binnen één uur in Amsterdam

In de nacht van dinsdag op woensdag zijn in Amsterdam binnen een uur vier auto’s volledig uitgebrand. De branden vonden plaats in de wijken Nieuw-West en Noord, wat leidde tot een verhoogde alertheid bij de autoriteiten. De politie onderzoekt de moge

Khelif
Achtergronden

Bokser onthult ervaring met Imane Khelif: 'Hij is een man'

De Bulgaars-Nigeriaanse bokser Joana Nwamerue spreekt haar zorgen uit rond de deelname van Imane Khelif aan vrouwenbokswedstrijden. Nwamerue heeft zelf gevochten tegen Khelif en zij beweert dat Khelif over 'mannelijke kracht' beschikt en 'mannelijke

Trump
Nieuws

Donald Trump keert terug op X na lange afwezigheid

Groot nieuws in de online wereld: Donald Trump is terug op het sociale platform X (voorheen Twitter). Trumps eerste tweet kan rekenen op honderden duizenden likes. Met deze terugkeer heeft de Amerikaanse oud-president een groter podium in aanloop naa

Biden
Nieuws

Gevoelige info Hunter Biden jarenlang verzwegen door Amerikaanse overheid

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft jarenlang gevoelige documenten achtergehouden waarin blijkt dat Hunter Biden, de zoon van president Joe Biden, om hulp vroeg bij zijn zakelijke activiteiten. Deze onthullingen komen aan het lich

Rutte
Nieuws

Kort geding tegen Rutte en NAVO krijgt verrassende wending

Het kort geding tegen oud-premier Mark Rutte en de NAVO is van start gegaan bij de rechtbank in Brussel. De zaak, aangespannen door juridisch adviseur Karim Aachboun, draait om een unieke poging om Rutte verantwoordelijk te houden voor vermeende fout

Politie
Nieuws

Joods echtpaar wil weg uit Rhenen na jarenlange intimidatie

Een Joods echtpaar uit Rhenen staat op het punt de stad te verlaten na jarenlange intimidatie en antisemitische uitingen door buurtbewoners. Sinds hun komst in 2019 zijn ze het doelwit geweest van toenemende bedreigingen, die hun hoogtepunt bereikten

Apple
Nieuws

Apple weigert blanke mannen toe te laten bij uniek trainingskamp

Techgigant Apple heeft de inschrijvingen geopend voor haar nieuwste Entrepreneur Camp, een trainingskamp gericht op ondernemers en ontwikkelaars. Maar één ding valt op: het programma richt zich specifiek op 'minderheden'. Dit betekent dat alle bevolk

Zelensky Von der Leyen
Nieuws

Aanhoudingsbevel tegen Oekraïner vanwege Nord Stream-sabotage

Een Duitse rechter heeft een Europees arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Vladimir S., een Oekraïense duikinstructeur. Hij wordt ervan verdacht betrokken te zijn bij de sabotage van de gaspijpleidingen die Rusland met Duitsland verbinden. De sabotage

Vrouw
Nieuws

Gents meisje (15) verkracht terwijl ze katten van buren voert

Wat begon als een routineklus om de katten van de buren te voeren, eindigde maandag in een nachtmerrie voor een 15-jarig meisje in Gent. Het slachtoffer werd bij het verlaten van de woning plotseling terug naar binnen geduwd en brutaal verkracht door

Cel
Nieuws

PVV-kabinetslid wil dat vrije criminelen alsnog de cel in gaan

Duizenden veroordeelden lopen momenteel vrij rond vanwege een groot tekort aan gevangenispersoneel. PVV-staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid) onderzoekt nu een opmerkelijke maatregel om deze crisis het hoofd te bieden: het onderb

asielzoekers
Nieuws

Probleemgroep asielzoekers qua aantallen bijna verdubbeld in jaar tijd

De lijst met asielzoekers die ernstige overlast veroorzaken is het afgelopen jaar bijna verdubbeld. In de afgelopen maanden merkten medewerkers van de Inspectie Justitie en Veiligheid een sterke toename van geweld en overlast in Ter Apel. Tijdens hun

Oettinger
Nieuws

Voormalig Eurocommissaris gaat aan de slag als lobbyist voor Chinees bedrijf

De Chinese kledinggigant Shein heeft voormalig Eurocommissaris Günther Oettinger ingehuurd om het bedrijf te adviseren over hoe het moet omgaan met het politieke klimaat binnen de Europese Unie. Dit doet Shein in een poging om zijn reputatie te verbe